PERTEVNİYAL VALİDE SULTAN TÜRBESİ
Cami, Hicri 1288, miladi 1871 tarihinde yaptırılmış. İnce kalem gibi minareleri ile dönemin mimari özelliğini en iyi yansıtan camilerden. Minareler zaman içerisinde gittikçe incelmiş. Çok yüksek oranda ince işçilik var. Cadde üzerindeki avluya giriş kapısı ihtişamlı bir duruşu var. En yüksekte bir tuğra, altında 3 satır 4 sütunluk kitabe yer alıyor. Caminin bu kapısından hazire alanı gözüküyor. Kapının iç kısmında yani avludan bu kez çıkışa doğru bakıldığında, yine en üstte tuğra altta ise Ayeti kerimeden bir bölüm yer alıyor. (Selamün aleyküm tıbtum fedhuluha halidine… “Selâm size! Hoş geldiniz! Ebedî olarak kalmak üzere buyurun girin cennete!” Zümer Suresi 73.ayetin son kısmı). Öğlen namazını kıldıktan sonra avluda dolaşıyoruz. Cami avlusunda büyük bir bölüm olarak hazire yer alıyor. Ayrıca Dağarcık sokaktan girildiğinde sağda Pertevniyal Valide Sultan Türbesi yer alıyor. Türbe de restorasyon henüz bitmediğinden içeri giremedik. Türbenin tabelasında şu bilgileri okuyoruz: “Pertevniyal Valide Sultan, Sultan II. Mahmud’un eşi ve Sultan Abdulaziz’in annesidir. Sultan Abdülaziz’in 1861’de tahta çıkmasıyla sultan olmuş, bu tarihten ölümüne kadar hayır işleri ile uğraşmış, birçok yapı inşa ettirmiş ve birçok kişiyi yetiştirmiştir. 1884 yılında vefat etmiştir. 1867-1871 yıllarında inşa ettirdiği külliyedeki türbesine defnedilmiştir. Türbe ilk yapıldığında caminin kıble avlusundayken 1926-1929 yıllarında tramvay yolunun genişletilmesi sırasında geri çekilmiştir. Aksaray meydanının yeniden düzenlenmesi sırasında, 1958 yılında yıkılmıştır. 1968-1969 yıllarında türbe, türbenin mimari parçalarından kısmen yararlanılarak yeniden yapılmıştır. Türbe kesme küfeki taşı ve mermerden inşa edilmiştir. Dikdörtgen planlı olup; tekne tonozlu girişi, orta bölüm ve buraya bakan dört ayrı küçük mekandan meydana gelmiştir. Üzeri kubbeyle örtülüdür. Türbenin sokağa bakan cephesi oldukça özenli mermer işçiliğiyle gösterişli bir cephe özelliği gösterir. Yivli pilastırları, gotik üslubunda pencereleri ve dökme şebekeleri, her yüzeydeki dikdörtgen panoları ve saçağını dolanan oyma kuşağı ile dikkat çeker. Kubbe içi çiçek dalları ve palmet motiflerinden oluşan kalemişleriyle süslenmiştir. Kubbe eteğinde, mukarnaslı friz ile beraber bir ayet kuşağı yer almaktadır. Türbede Pertevniyal Valide Sultandan başka torunu Yusuf İzzeddin Efendi’nin oğlu, Sadettin Efendi (1884), Yusuf İzzeddin Efendi’nin eşi Cesm-i Ahu Hatun (1911) ve gelininin annesi Mestâre Hanım defnedilmiştir.”
14 Kasım 2024 Perşembe günü öğlen namazını kılmak için uğradığım Pertevniyal Valide Sultan Camii bahçesinde bulunan aynı isimli türbenin restorasyonu bitmiş, açılmış olduğunu gördüm. Namazdan sonra türbeyi ziyaret ettim.
