FATMA HANIM KABRİ-Bitlice Mescidi Avlusu

Beyceğiz Caddesi no: 76-78 karşısında yeni çevre düzenlemesi yapılmış hazire görüyoruz. Hazire de tek başına kalmış bir mezar taşı göze çarpıyor. Konuyu biraz daha araştırdığımızda bu mekanın aslında kayıp bir camiye ait olduğunu öğreniyoruz. Bitlice Mescidi. Tek kalmış mezar taşı da Bitlice Ali Efendinin eşi Fatma Hanıma ait.

Kültür envanteri isimli web sitesi Bitlice Mescidi başlığı altında şu bilgileri paylaşmış: “Darüssaade Ağası Mehmed Ağanın Camii yakınındadır; baniyesi Şerife Fatma Hatundur ki kendi dahi bu mescid kurbinde medfunedir. Bu Fatma Hanım Bitlice Ali Efendinin zevcesidir ki, hicri 1000 (M. 1591 – 1592) tarihinde İstanbul kadılığından mazul iken vefat eden bu Bitlice Ali Efendi; Şeyhülislam Çivizade Mehmed Efendinin biraderi İlyas Efendinin oğlu Defterdar Abdullah Efendinin oğludur. Bitlice Ali Efendinin oğlu iki defa Anadolu Kadıaskerliğinde bulunmuş ve babasından kırk sene sonra vefat etmiş (Hicri 1040 = Miladi 1630 – 1631) Seyyid Abdullah Efendi ve onun oğlu Filiba kadılığından mazul iken 1043 de (miladi 1633 – 1634) vefat eden Ali Nazmi Efendi de orada medfundurlar. Bu mescidin mahallesi yoktur.1 (1) Hüseyin Aksarayi, Hadikatü’l-Cevami

1961 yılında çökmek üzere dört duvardan ibaret kalmış bir harabe halinde idi; küçücük, adeta kagir bir odacıktan ibaret bir mescid olup mihrab duvarı önünde kabir taşına rastlanamadı. Bir kenarında da bu mescid harabesinin bulunduğu genişce bir bağçe içinde önü sundurmalı köy evlerini hatırlatan medrese odaları vardır ki bu odalarda oturan yetmişlik, ve kibar düşkünü olduğu her halinden belli bir hanımın rivayetine göre medrese Agniye Hatun adında hır hayır sahibi ile oğlu Ahmed Çavuş’un vakfı imiş; harab mescid de Agniye Hatuna nisbet ile anılır imiş; haziresi mihraba nazaran mescidin sağ duvarı önünde ve yol kenarında bulunup kısmen yola gitmiş, kısmen de, halen oradaki duvarımsı toprak tümseğin altında kalmış.2 (2) Reşat Ekrem Koçu, “Bitlice Mescid”, İstanbul Ansiklopedisi, cilt 5

Günümüzde mescitten geriye sadece banisinin mezar taşı kalmıştır. Mezar taşının kitabesi şöyledir: Bu câmiin bâniyesi / Sâhibetu’l-Hayrât Merhûme / Şerîfe Fâtima Hatun / Ruhuna Fâtiha / Sene 1028 (Kaynak: https://kulturenvanteri.com/tr/ E.T.:19.6.2024)