SALİHA SULTAN ÇEŞMESİ

SALİHA SULTAN ÇEŞMESİ Yedi Emirler Çeşmesi Yedi Emirler Tekkesi Çeşmesi

İnşa Tarihi: 1148 / M. 1735 – 1736

Banisi: Saliha Sultan

Adres: Seyyid Ömer Mahallesi Silivrikapı Caddesi – Yedi Emirler Çeşmesi Sokağı

Yeniden Tamir / İnşa Tarihi:

Kitabesi (Osmanlıca Türkçesi):

Saliha Sultan Çeşmesi Kitabesi (4 satır- 3 sütün=6 beyit) 1 Hidîvv-i muhterem sultân-ı âlem dâver-i Ekrem Hudâvend-i muazzam Hân Mahmûd-ı felek-unvân Hemîşe mâder-i ismet-medârı saʽy edip hayra 2 Cihânı sû-be-sû âb-ı zülâle eyledi reyyân Bu âb-ı menbaʽından şehre icrâ eyleyip kıldı Susuz çok çeşme-sârı hisse-yâb-ı Zemzem-i ihsân 3 Emîrler Tekyesi kurbünde bu nev çeşme-i pâki Yapıp âl-i Resûlün eyledi ervâhını şâdân Edip dâim muvaffak mâderin âsâr-ı hayrâta 4 Şehinşâh-ı cihânın sâyesin memdûd ede Yezdân Zebân-ı lûleden gûş eyledim târîhini Rûhî Suvardı âlemi kandırdı sûya Vâlide Sultân Ayna Taşı Üstü; Âb-ı sâfı içelim Bismillâh Sol Küçük Çeşme Üstü; Gel Vâlide Sultâna duʽâ eyle iç su Sağ Küçük Çeşme Üstü; Hak yoluna bu çeşme-i pâkîzeyi yapdı Kaynak: https://kulturenvanteri.com/ (E.T:23.1.2023)

Ziyareti bitirip Silivrikapı Caddesine tekrar çıkıyoruz. Yedi Emirler Çeşmesi Sokağı tarafında tarihi bir çeşmeye daha rastlıyoruz. Sırtını binalara dönmüş, maalesef binalara bitişik bir halde. Çeşme yamuk bir şekilde yapılmış. Üç yüzü açık. Restore edilmeyi bekliyor. Ancak su akıyordu. Çeşmenin üzerinde 3 sütün 4 satırdan oluşan kitabesi dikkati çekiyor. Yanlış görmemişsem 1148 tarihini okuyorum. 4 rakamı olarak Farsçadaki rakam kullanılmış. Çeşmenin ismini bilmiyorum. önce sokak ismi ile aynı olabileceğini düşünerek Yedi Emirler Çeşmesi notunu düşüyorum. Ancak internetten araştırdığımda çeşmenin Saliha Sultan tarafından yaptırıldığı öğreniyorum. Siteden, kitabede yazılı metnin latinize edilmiş halini okuyoruz. Ancak metnin altında 1138 kaydı düşülmüş. Çektiğim fotoğrafı yakından incelediğimde rakamın 3 olma ihtimali yok gibi… (İlgilisi için ayrıntılı bilgiyi su vakfı sitesinden öğrenebilirsiniz)

Saliha Sultan, I. Mahmud’un annesi, Sultan II. Mustafa’nın eşidir.

İBB-İSKİ-İstanbul Tarihi Çeşmeler Külliyatı 1. cilt, 170-172. sayfasında çeşme ile ilgili satırları okuyoruz:  “… Nişin içerisinde üzengi taşlarının altından başlayıp içe dönen yalın bir silme görülmektedir. Ayna taşı yoğun süslemelidir. Üst kısmında bitkisel motiflerden oluşan bir bordür, altında kıvrık yapraklardan oluşan bir silme, ayna taşını çevrelemektedir. Ortada bir kartuş içinde “Ab-ı safı içelim bismillah” yazısı görülmektedir. İki yanına birbirine bakan gül motifleri yerleştirilmiş olan dalgalı kemer motifinin ortasında bir rozet görülmektedir. İki yan cepheye birer küçük çeşme yerleştirilmiştir. Ayna taşının üst kısmında alınlık şeklinde biçimlendirilmiş kıvrık dallardan ve palmetlerden oluşan bir kabartma görülmektedir. Altından mukarnaslı bir bordür geçmektedir. Birbirine bağlanmış içi boş kartuşlardan oluşan çerçevenin içinde; sağ üstte “Hak yoluna bu çeşme-i pakizeyi yapdı” ve sol üstte “Gel Valide Sultan’a dua eyle de iç su 1148″ yazısı okunmaktadır. İstiridye motifinin altında, üstünde bir tepelik bulunan kemer motifi vardır. Dilimli kurnası mevcuttur.”