İSTANBULUN ORTA NOKTASI

Bir cuma günü yolumuz Şehzade Camiine düştü. Daha önce defalarca geçmemize rağmen Vezneciler yönünde avlu duvarı bitiminde köşede, cami mihrabındakilere benzer mermer bir sütun dikkatimizi çekiyor. Avlu duvarına asılı tabelada İstanbul’un Orta Noktası başlıklı bilgilendirici bir tabela asılmış. Tabeladaki bilgileri okuyoruz: “Şehzade Camisi’nin ana caddeye bakan avlu duvarının Dede Efendi Caddesi tarafındaki köşesinde 38 cm çapında, 128 cm yüksekliğinde yeşil mermerden yapılmış bu taşın İstanbul’un merkezini işaret ettiği rivayet edilir. Söz konusu somaki mermer taş hakkında bir çok sözlü rivayet olmasına rağmen yazılı kaynak sadece Evliye Çelebi’nin Seyahatnamesidir. Seyahatnamenin 1. cildinde İstanbul’daki tılsımlı taşları anlatırken Evliya Çelebi, “Mimar Sinan Şehzadebaşı Camiini öyle bir yere yapmak ister ki aynı zamanda İstanbul’un tam merkezinde yani ortasında olsun. İşte sur içinden ölçüm yaparak İstanbul’un tam ortasının burası olduğunu tespit eder ve buraya bu mavi granit taşı kor. O’na göre burası İstanbul’un ortasıdır.” diyerek bahsetmektedir. Sözlü rivayetlerin birinde; “Şehzade Camii’nin Veznecilere doğru köşe noktasında yeşil somakiden yapılmış mermer sütunun olduğu yerde Bizans döneminde İstanbul’un orta yeri olduğunu gösterir bir işaret bulunmaktaymış Mimar Sinan külliyenin inşası sırasında avlu duvarına isabet eden bu işaretin üstüne yeşil bir sütun koydurmuş. Böylelikle Sinan önceden var olan bir işareti revize etmiştir.” şeklinde geçmektedir. Güney ve doğu duvarlarının birleştiği bu noktada altı ve üstü demir millerle dönebilen bu somaki mermer sütun, yol seviyesinin yükseltilmesi sebebiyle artık dönmemektedir.” Bakmak ve görmek eyleminin farklı olduğunu bir kez daha anlamış olduk. (20 Ekim 2023 Cuma)