I. AHMET ÇEŞMESİ-HAMİDİYE ÇEŞMESİ (Dış)
I. AHMET ÇEŞMESİ HAMİDİYE ÇEŞMESİ (Dış cephe) |
İnşa Tarihi: H.1014 / M. 1605-1606 |
Banisi: |
Adres: |
Yeniden Tamir / İnşa Tarihi: |
Kitabesi (Osmanlıca Türkçesi): |
I. Ahmet Çeşmesi İnşâ Kitabesi (3 satır-2 sütun) Hayr edip Allâh için bu çeşmeyi Yapdı Sultân Ahmed ol zıll-i Hudâ Suyunu nûş eyleyen bulsun hayât Halka cân-bahş olsun aksın dâimâ Deh düşünce Hâfızâ târîh olur Vere ehl-i meşrebe bu mâ’ safâ Tamir Kitabesi; El-Gâzi es-Sultân Abdülhamîd Hân-ı sâni Efendimiz Hazretlerinin müceddeden binâ ve inşâ buyurdukları Hamîdiye Çeşmesidir. Kaynak: https://kulturenvanteri.com (E.T.: 20.11.2022) |
Gülhane Parkının Soğukçeşme Kapısındayız. Park Surla çevrili. Kemerli iki giriş kapısı bulunuyor. Dış cepheye yaslanmış, iki kapının arasında Sultan I. Ahmet Çeşmesini fotoğraflıyoruz. Çeşme üzerinde 3 adet kitabe yer alıyor. En üstte 2 satırlık, talik hatla yazılmış, 1307 (1889 – 1890) tarihli II. Abdulhamid Han tarafından yaptırılan tamir kitabesi, altta 1014 (1605 – 1606) tarihli, 3 satır, 2 sütunluk inşa kitabesi ve ayna üzerinde ise ayeti kerimeden bölüm bulunuyor. Çeşme Hamidiye Çeşmesi olarak ta biliniyor. Çeşme, duvar çeşmesi sınıfında yer alıyor. Tamir edildiği dönemin sanatını yansıtıyor gibi. Tekne kısmı klasik tiplerden ayrı olarak günümüz ayaklı lavabosu formatında yapılmış. Çeşmenin tekne kısmından başlayarak yukarı kadar uzanan niş’i oldukça estetik görünümlü. Çeşmenin musluğu bulunmuyor. Çeşmenin en üst kısmında muhtemel tuğra yeri olsa gerek içi boş rozeti görüyoruz.
İBB-İSKİ-İstanbul Tarihi Çeşmeler Külliyatı 1. cilt, 174-175. sayfalarda çeşme ile ilgili satırları okuyoruz: “… Silmenin üstünde yer alan alınlığında çift çubuklu C’lerden oluşan çerçeve içinde boş bir madalyon ve bitkisel kabartmalar görülmektedir. İki satırlık kitabesinin altında rumi ve palmetlerden oluşan bir bordür ve altında bitkisel geçmeli ikinci bir bordür bulunmaktadır… Bir silmeyle çevrelenmiş kemerin iki yanında stilize lale kabartmaları görülmektedir. Nişin içinde “Ve mine’l-mai külle şey’in hayy” ayeti ve altında bir kemer motifi işlenmiş düz ayna taşı görülmektedir. Altında bir ayak üzerinde yükselen dilimli kurnası bulunmaktadır. Cephenin iki yanında birer uzun sütunçenin arasında uzun nişler ve minyatür bir kurna görülmektedir. Stilize yapraklarla dekore edilmiş bu dar uzun bölümlerde içleri boş birer küçük madalyon görülmektedir.”