HATİCE TURHAN VALİDE SULTAN TÜRBESİ

Nihayet Hatice Turhan Valide Sultan Türbesindeyiz. Türbe bir avlu çerisinde yer alıyor. Türbe büyükçe türbelerden. Girişte sağda türbenin tarihçenin yanı sıra, medfun olanların isimleri verilmiş. Yazılanlardan anladığımız kadarıyla biz ana kubbeli türbeyi görmüşüz. Sonradan eklenen ve fonksiyon değişikliği sebebi ile adına Havatin denilen küçük kubbeli yapıları görmedik. İl Özel İdaresi tarafından bu kısımlar restore edildiğinden kapalı idi. Türbe giriş kapısındaki Hatice Turhan Valide Sultan, Havatin ve Cedid Havatin Türbesi başlık altında yazılanları okuyalım: “Yeni Camii Külliyesinin bir parçası olarak 1663 yılında Mimar Mustafa Ağa tarafından inşa edilmiştir. Türbede Hatice Turhan Valide Sultan’ın yanında Osmanlı padişahlarından IV. Mehmet, II. Mustafa, III. Ahmed, I. Mahmut ve III. Osman ve çocukları şehzade ve hanım sultanlar medfundur. Türbe Sultan I. Ahmed Han Türbesine benzerlik göstermektedir. Dıştan mermer kaplı olan yapı kare planlı olup üstü kubbe ile örtülüdür. Türbe önünde üç birimli bir revak bulunur.  Revağın sağına Sultan III. Ahmet tarafından 1724- 1725 yıllarında bir kütüphane yaptırılmış. Türbenin batı cephesi üzeri ayna tonozla örtülü bir eyvanla  batıya doğru genişletilmiştir. Yapı içeride  mavi beyaz çini  ve malakari tekniğinde yapılmış kalem işiyle süslenmiştir. Türbenin eyvanına bitişik olarak kesme küfeki taşından kare planlı ve üzeri kubbe ile örtülü olan yapı Darülkurra olarak inşa edilmiştir. Yapı 17. Yüzyılın ikinci yarısında Osmanlı Hanedanına mensup hanım sultanların defnedilmesiyle fonksiyonunu kaybederek Havatin Türbesi adıyla anılmıştır. Türbede Osmanlı hanedanından şehzadeler ve hanım sultanlar medfundur. Yapının kuzeyine 19. Yüzyılda  kare planlı Cedid Havatin Türbesi eklenmiş olup, Sultan Abdülmecid, Sultan Abdülaziz ve Sultan  II.Abdülhamid’in hanımları, kızları ve şehzadeleriyle birlikte Sultan V. Murad buraya defnedilmiştir. Türbe yapıları müstakil girişlere sahip ve içerden birbirleriyle bağlantılıdır. Osmanlı türbe mimarisinde büyük bir yere sahip olan bu üç türbede; Osmanlı Hanedanına mensup 82 kişi medfundur. Kıble yönünde avluda zamanla bir hazire oluşmuştur.” Türbe yakın zamanda restore edilmiş. Havatin Türbesi diye geçen bölümler restorasyonda olabilir. Türbede renk uyumu çok güzel kullanılmış. Çiniler ise bir harika. Türbe giriş kapısının üzerinde “Rabbena atina” ayeti kerimesi yer alıyor. Giriş önünde 3 kubbe ve sağ ve solda iki kapı bulunuyor. kapı ve pencerelerin üst kısmından itibaren 3 tarafı dolaşan bir bant şeklinde Haşr Suresinin son iki ayeti kerimesi yer alıyor (hüvallahüllezi). Türbenin içerisi oldukça geniş ve kubbesi yüksek. birinci katın pencere üstünden itibaren ayeti kerime tüm türbeyi bant şeklinde dolaşıyor.