HAMİDİYE MEDRESESİ-Sultan I. Abdülhamid Medresesi

HAMİDİYE MEDRESESİ AVLU KAPISI KİTABESİ H. 1194 / M. 1780 4 satır – 4 sütun 1 Pâdişâh-ı âl-i Osmân sâye-i Rabbü’l-mecid Hazret-i Abdülhamîd Hân sâhib-i re‘y-i sedîd 2 Matla‘-ı dîvân-ı şevkettir fürûğ-ı devleti Ferd-i zâtı gûyiyâ Şehnâme’de beytü’l-kasîd 3 Medrese mekteb imâret hem kütüphâne sebîl Yaptırıp aldı du‘â-yı hayrı ahrâr ü abîd 4 Medrese sûrette amma hey’et-i matbû‘ası Muhtasar mecmû’a-i nâdîdedir gâyet müfîd 5 Bârekallah bir muallâ medrese yaptırdı kim Vaz‘-ı erkânı mü’esses tâk-ı vâlâsı meşîd 6 Mesken ü me’kel kütüb-âmâdedir özr etmeyip Tâlibân tahsîl-i ilme eylesin sa‘y-i mezîd 7 Hasbeten-lillâh edip ilm-i şerîfe i‘tibâr Enbiyâ vârislerine etti ikrâm-ı ekîd 8 Binde bir ancak düşer Tevfik ana târîh-i tam “Ehl-i ilme medrese yaptırdı Şeh Abdülhamîd” 1194

1 Osmanlı padişahı, Allah’ın gölgesi, sağlam görüş sahibi Abdülhamit Han Hazretleri’nin devletinin ışığı ululuk divanının matlaıdır. 2 Kendisi ise adeta Şehname’nin en güzel beytidir. 3 Medrese, mektep, imaret, kütüphane ve sebil yaptırarak herkesin hayır duasını aldı. 4 Görünürde medrese ama bütünüyle gayet faydalı nadide bir külliyedir. 5 Allah mübarek etsin, sütunları kurulu, yüksek revakları sağlam yüce bir medrese yaptırdı. 6 Burası hem mesken, hem beslenme yeridir, kitaplar emre amadedir. İsteyenler ilim tahsil etmek için çok çalışsın. 7 O padişah, Allah’ın rızası için şerefli ilme itibar edip peygamber varislerine bol ikramda bulundu. 8 Ey Tevfik, ona tam tarih binde bir düşer: “Abdülhamit Han, ilim ehline medrese yaptırdı.” Kaynak: Fatih Belediyesi Kitabelerin Kitabı Fatih (E.T:21.8.2025)

“Her nefis ölüm tadacaktır” ayeti kerimesinin yer aldığı avlu kapısından türbeye giriş yapıyoruz. Avlu kapısının tam karşısında avluya açılan geçmişte bir kapı olması muhtemel, ancak şu anda sütun ve kemeri kalmış bir yapı bulunuyor. Kemerin üzerinde bulunan sülüs hatla yazılan kitabede Fatır Suresi 28. ayetinden bir bölüm (innema … “Kulları içinden ancak âlimler, Allah’tan (gereğince) korkar.”) yer alıyor. Kapının sağında dönemin mimarisini yansıtan bir çeşme bulunuyor. Araştırmalarımız sonucu türbenin bitişiğinde Hamidiye Külliyesi ve onun bir parçası olarak Hamidiye Medresesi‘nin olduğunu öğreniyoruz. Hatta iç kısma 10×10 ebadında bir mescid olduğunu da öğreniyoruz. Bu demektir ki Fatih Belediyesi ve Kültür Bakanlığımıza daha çok iş düşüyor. Hamidiye Külliyesini aslına uygun olarak yeniden restore edilmesi eklenen yapılan yıkılması gerekmektedir. Eminönü’ne gidişimde Külliyeyi görmek ilk işim olsun… (Ayrıntılı bilgi için İslam Ansiklopedisinin HAMİDİYE KÜLLİYESİ maddesine bakılabilir. E.T.:29.11.2022). Hamidiye caddesinden Külliye / Medrese çok da belli olmuyor.

Hamidiye Caddesi üzerinde I. Abdülhamid Türbesine gelmeden Hamidiye Medresesi diğer adıyla I.Abdülhamid Medresesi yer alıyor. Medrese halen İstanbul Ticaret Borsası tarafından kullanılıyor. Girişi Hamidiye Caddesinden sağa Zahire Borsası sokağının tam dönüş yerinde bulunuyor. Avlu kapısının üzerinde 4 satır – 4 sütun kitabe yer alıyor. Kitabenin sol alt kısmında 1194 tarihi dikkati çekiyor.