Hacı Beşir Ağa Cami Avlusu Medrese Avlusuna Girişi Kitabesi 1 Medâr-ı kutb-ı adâlet cenâb-ı Hân Mahmûd Sipihr-i fazl ü edeb şeyh ü şâb kavlince 2 Vücûdu masdar-ı hayr-ı ef’âl ü ihsândır Ricâl-i dâniş-i sohbet-nisâb kavlince 3 Yapıldı işte bu nev medrese zamânında Ağa-yı ekrem-i âli-cenâb kavlince 4 Ağa-yı a‘zam-ı dârü’s-saâde Hacı Beşir Cihân-ı hayrdan ehl-i savâb kavlince 5 Kaziyye-i hasenata netice-bahş ü fevr Odur sikât-ı sahîhü’l-cevâb kavlince 6 Bunun gibi nice hayrât ola dahi peydâ O zât-ı ekrem-i dâd-intisâb kavlince 7 Bürûc-ı çerhile yeksân semân hücreleri Zevi’l-ma‘ârif ilm-i hisâb kavlince 8 Müferrih oldu hele he’yet-i dil-ârâsı Mühendisân-ı hazâkat-meâb kavlince 9 Dedim binâsına târîh-i bî-bedel Rahmî “Makâm-ı ders ü ifâde küttâb kavlince” H. 1157 / M. 1744-45

1 Adalet kutbunun medarı olan Sultan Mahmut Hazretleri, yaşlı ve genç herkesin dilinde edep ve fazilet göğüdür. 2 Sohbet ehli ilim sahiplerinin ifade ettiği gibi vücudu, hayırlı ve güzel işlerin doğuş yeridir. 3 Yüce kerem sahibi Ağa hazretlerine göre bu yeni medrese onun zamanında yapıldı. 4 Ehl-i salâvat dilinde hayır sahiplerinden Darüssaade Ağası Hacı Beşir Ağa, 5 doğru şahitlerce hayır işlerinde neticeye ulaşmış biridir. 6 Adalet ve cömertlik sahibi o Ağa’nın sözü, bunun gibi nice hayır eserlerinin yapılacağıdır. 7 Marifet sahipleri ve mimarların dediğine göre sekiz odası feleğin burçları ile birdir. 8 İşinin ehli mühendisler, gönlü süsleyen binasının insana ferahlık verdiğini söylerler. 9 Rahmi, yapımına emsalsiz bir tarih söyledim: “Kâtiplerce burası ders ve ifade makamıdır.” (Kaynak: Kitabelerin Kitabı Fatih E.T: 13.11.2022)

 Hacı Beşir Ağa Külliyesi avlu giriş kapısı sol tarafında, çeşmenin yanında prizma tabela bulunuyor. Külliye hakkında bilgi edinmek üzere yazılanları okuyoruz: “Külliyenin banisi III. Ahmet ve I. Mahmut dönemlerinde hizmet etmiş olan Dârüssaade ağası Hacı Beşir Ağa’dır. Külliye 18. yüzyıl ortalarında (1744-1745 yılları arasında) inşa edilmiştir. Caminin giriş kapısındaki kitabeden II: Mahmut döneminde (1826-1839) büyük bir onarım geçirdiği anlaşılmaktadır. Cumhuriyet döneminde ise zaman zaman onarımlar görmüştür. Yapının mimarı bilinmemektedir. 1737 – 1745 tarihleri arasında mimarbaşı olan Ser Mimar Çelebi Mustafa Ağa’nın külliyenin inşaasında etkili olduğu düşünülebilir. Külliye; cami, kütüphane, medrese, tekke, sebil, dükkanlar, iki adet çeşme ve caminin doğusunda bulunana sıbyan mektebi ya da hünkar mahfili olarak kullanılmış olabilecek iki katlı bölümden oluşmaktadır. 2008-2010 yıllarında medrese ve tekke dışındaki bölümler restore edilmiştir. .. Cami, külliyenin güneyinde yer almaktadır ve iç mekan kare planlı olup, üzeri kubbe ile örtülüdür. Son cemaat bölümü çift revaklıdır. Cami harimine girişteki kapının üzerinde talik hatlı bir kitabe bulunmaktadır. Son cemaat bölümünün avlu tarafındaki ilk revağı aynalı tonozla örtülü üç birimden oluşmaktadır. Kesme taştan yapılmış olan minare, kare planlı bir kaide üzerinde oturmaktadır ve son cemaat yerinin batısında medrese girişinin yanında bulunmaktadır.” Külliye avlu giriş kapısı yüksekçe ve kapı üzerinde 8 satır 4 sütun olmak üzere kitabesi, kitabenin üzerinde ise bir tuğra yer almış. Hacı Beşirağa Külliyesi halen bir STK’mız tarafından kullanılıyor. Avlu giriş kapısı üzerinde Beşirağa Akademi başlığı altında üniversite de eğitim gören kız öğrencilere dönük 2 yıllık program uygulandığı ile ilgili afişi okuyoruz. (İslami ilimler ve tamamlayıcı sosyal ve beşeri ilimler dersleri, Klasik Arapça ve akademik İngilizce eğitimi, gibi alt alt alta bir çok imkanlar sıralanmış). Avlu kapısından içeri girdik. Sağ yanımızda medrese bulunuyor. Medrese giriş kapısının üzerinde 5 satır, 4 sütun kitabe yer alıyor. Medrese kısmına avlusunda küçük bir gurup sohbet ettiğinden iç kısımlara girmedim kapısından bakmakla iktifa ettim.