DAMAT İBRAHİM PAŞA SEBİL VE ÇEŞMESİ

İnşa Tarihi: H. 1132 / M. 1720-1721

Banisi:

Adres:

Yeniden Tamir / İnşa Tarihi:

Kitabesi (Osmanlıca Türkçesi):

Damat İbrahim Paşa Sebili I. Kitabe 1 Hazret-i Sultân Ahmed Hân Gâzi kim onun Âb-rûy-ı saltanattır zât-ı pâk-i ekremi 2 Bâ-husûs oldu muvaffak böyle bir düstûra kim Hem emînü’l-mülkü hem dâmâdıdır hem mahremi 3 İşte târîh-i selef var ise görmüş söylesin Böyle şâhenşâh-ı efham böyle sadr-ı aʽzemi 4 Hüsn-i niyyet göre âsâra muvaffak eyledi Dinle Vehbî bu iki târîh-i bî-bîş ü kemi 5 “Kıldı reyyân cûd-ı İbrâhîm Paşa âlemi” “Fî-sebîlillâh akıttı dehre mâ’-i Zemzemi” H. 1132 / M. 1720-21 1 Gazi Sultan Ahmet Han Hazretleri’nin cömert ve tertemiz zatı, saltanatın yüzü suyudur. 2 Bilhassa öyle bir vezire sahip olmuştur ki hem devletini güvenebileceği biridir, hem damadı, hem de sırdaşıdır. 3 Tarih boyunca, geçmiştekiler böyle kavrayışı yüksek bir şahlar şahı ve böyle bir sadrıazam görmüşlerse söylesinler. 4 Niyetinin güzelliğine göre hayır eserlerine muvaffak eyledi. Ey Vehbî, ne eksik, ne fazla şu iki tarihi dinle: 5 “İbrahim Paşa’nın keremi, âlemi suya kandırdı.” “Allah yolunda dünyaya Zemzem suyu akıttı.” II. Kitabe 1 Vezîr-i aʽzam-ı Han Ahmed-i Gâzî ki devrinde Musaffâdır küdûretten gönüller âb-ı nâb-âsâ 2 Ne öyle pâdişâh geldi selefte taht-ı şâhîye Ne bir şâh-ı cihân buldu o gûne âsef-i dânâ 3 Duʽâ-yı halkı isticlâb için ol şâh-ı devrâna Gelelden sadra etdi âlemi hayrât ile ihyâ 4 Cihânı etdiler adliyle âbâd eylesün memdûd Şeh-i devrân ile sadr-ı güzînin devletin Mevlâ 5 Reşîdâ müjde edip teşnegâna söyle târîhin “Sebîl-i ayn-ı İbrâhim Paşa’dır için sıhhâ” H. 1132 / M. 1720-21 1 Gazi Han Ahmet’in veziri devrinde gönüller, tatlı bir su gibi kederden (tozdan) arınmıştı. Padişahlık tahtına bugüne kadar 2 Ne öyle bir padişah geldi ne de cihanın sultanı böyle bir bilgili vezir buldu. 3 Vezirlik makamına geldiğinden beri, zamanın şahına insanların duasını celbetmek için âlemi hayır eserleriyle ihya etti. 4 Cihanı, adaletle abad ettiler. Allah, zamanın padişahıyla veziriaamının devletini (saadetini, bahtını) uzun eylesin. 5 Reşid, susamışlara müjde vererek tarihini söyle: “İbrahim Paşa’nın sebilidir, sıhhatle için.” Kaynak: Kitabelerin Kitabı Fatih E.T: 18.4.2023)

Damat İbrahim Paşa Çeşmesi Kitabesi Yapılış Tarihi: H. 1132 / M. 1720-1721 Üstteki Kitabesi; Hıdîvv-i heft-kişver yaʽni Ahmed Hân-ı Gâzî kim Müeyyeddir umûr-ı saltanatta savb-ı Mevlâdan Husûsâ sadr-ı aʽzam edeli dâmâd-ı zî-şânın Bulup râhat cihân aldı duʽâ a’la vü ednâdan O düstûr-ı güzîni vasfa hâcet yok hüveydâdır Halâs u sıdkı bu mevkiʽde işbu ayn-ı îcâdan Zebân-ı lûlesi der teşneye târîh için Râşid Su iç bu çeşme-i Dâmâd İbrâhîm Paşa’dan

Niş İçi Kitabesi; Şehenşâh-ı mekârim-pîşe Ahmed Hân-ı Gâzinin Vezîr-i aʽzamı dâmâd-ı âli-kadr ü zî-şânı Ebü’l-hayr-ı nizâm-ı âlem İbrâhîm Paşanın Reh-i Hakda revân oldu zülâl-i feyz-i ihsânı Güzel buldu suyun mecrâ-yı ümn-i mekremet hakkâ Olunca böyle olsun âdeme tevfîk-i Rabbânî Kuru bir nâmı kaldı dilde ancak çeşme-i Hızrın Ki icrâ eyledi bu çeşme hükm-i âb-ı hayvânı Sebîli hod bakılsa bir içim sudur letâfette Safâda Selsebîl-i bâğ-ı cennet dense erzânî Hemîşe zât-ı pâki mevrid-i hayr-ı hisân olsun Ola peyveste yâri lutf-ı Bârî avn-i Yezdânî Duʽâsın su gibi ezberleyip bu beyt ile herkes Desinler Tâibâ târîhini gördükçe atşânı Zülâl-i birr ü ihsânından İbrahim Paşa’nın İçip şâd eylen ervâh-ı atâş-ı ehl-i imânı (Kaynak: https://kulturenvanteri.com/ E.T:18.4.2023)

Vezneciler yönünden Şehzade Camine gelmeden sağda köşede Damat İbrahim Paşa Sebili ve haziresini, sokağın köşesinden döndüğünüzde ise Sebile ait çeşmeyi, aynı isimli camii ve müştemilatını görüyorsunuz (15 Temmuz Cd – Dede Efendi Cd). Klasik çeşmeler tipinde bir sivri kemerli nişten ibaret olmakla beraber iki yanında burmalı sütunçeler üzerinde kabartma süsleme görülür. Çeşmenin iki ayrı kitabesi bulunuyor. Çatının hemen altında 3 satırlık ilk iki satırı 3 sütun, son satırı 4 sütun olmak üzere birinci kitabe yer alıyor. Kitabenin sol altında 1132 tarihi yer alıyor. Aynanın hemen üstünde kemer (niş) içerisinde yer alan kitabe ise 8 satır, 2 sütun olarak yazılmış. Külliyenin iki cadde arasındaki köşesinde beş pencereli, geniş saçaklı sebili yer alır. Kaideden itibaren zengin biçimde kabartmalarla süslenmiş sebilin ayrıca pencerelerinin üstünde bir yazı kuşağı dolaşır. (Çeşme ve Sebile ait kitabelerin metnini sayfa sonunda bulabilirsiniz).