Cağaloğlu Hamamı Kitabesi H. 1154 / M. 1741-42 7 satır-4 sütun 1a Âb-rûy-ı hâlefâ Hazret-i Sultân Mahmûd Menbaʽ-ı cûd u himem maksem-i erzâk-ı enam 1b O şehinşah-ı rızâ-cûy-ı kerim bi-çün Her ne eylerse irade olur ahkâmına râm 2a Dil-nişin böyle zemini görüb ihyaya sezâ Vâkf içün eyledi fermân bina-yı hamam 2b Himmet-i şah-ı cihan-bân ile az müddet de Buldu bu cây-ı ferah-bahş derûn-perver nam 3a Görmedi çeşm-i hurd böyle binayı dil-keş Sebt-i erkâm ideli levh-i beyane aklâm 3b He’yet-i kubbe-i bâlâsı misal-i gerdûn Her sırr-ı cam-ı cihan çini anın bedr temâm 4a Benzer âyine-i endâme ruhâm-ı safi Rû-nümâ pertev-i âksinde nukûş-ı ecsâm 4b Tarh-ı vâlâsına mi’mar-ı hurd dem-beste Nakş-ı zibâsına serdâde gürûh-ı ressam 5a Havz-ı dilcusu ider ab-ı hayat-ı işrab Mevc-i ab-ı verir ahvâl-i Hızır’dan Peyğam 5b Camekânı hele bir vech ile olmaz tâvsif Edelim hâme-i vasfında anın tayy-i kelâm 6a Ferş olunsa ana layık mı değil atlas çerh Misli gök kubbenin altında adim ü güm-nâm 6b Olmuşum serdi-i eyyâm ile Ni’met bi-tâb Böyle mi eyler idim medh-i şehe serd-i makâm 7a Kerem-i ıssı O şehinşah-ı heman âlemde Nice âsâra muvaffak ede ber vefk-i merâm 7b Lüle-i hâmeden etdi cereyan bir tarih “Tarh-ı Hakka ki behin resm-i müferrih hamâm” H. 1154 / M. 1741-42 (Kaynak: Kitabelerin Kitabı Fatih E.T: 12.11.2022)

Medresenin çapraz karşısında Cağaloğlu Hamamını görüyoruz. Dış kapı üzerinde İngilizce olarak 300 yıllık Türk Hamamı ibaresini okuyoruz. Hamama merdivenlerle iniliyor. Giriş kemerinin üzerinde büyük punto ile tek satır, 2 sütunluk (Ey hayırlı kapılar açan Allah’ım! Bizlere de hayırlı kapılar aç.) hüsn-i hat yazısı yer alıyor. Altında ise 7 satır, 4 sütunluk uzunca bir talik kitabe yer alıyor. Kitabenin alt solunda 1154 tarihi yer alıyor. Hamama ait kitabeyi fotoğrafladıktan sonra ilerlemeye devam ediyoruz. Pazar günü olmasına rağmen bazı dükkanlar açıktı. Turistik amaçlı bir çok eşya kaldırım üzerinde, vitrinlerde sergileniyor. Birbirinden güzel kilim ve halıların kaldırımda sergilendiği dükkanlara bitişik hamamla aynı hizada köşede I. Mahmud Çeşmesi bizi karşılıyor. Çeşmenin caddeye bakan cephesi oldukça sade. Mermerden aynası, musluğu, teknesi ile sıradan bir çeşme görünümünde. Ancak diğer cephesinde -Cağaloğlu Hamamı Sokağı- yine estetik bir özelliği olmasa da çeşmenin kitabesi ve yekpare uzun mermer aynası yer alıyor. Koyu mavi lacivert zemin üzerine 2 satır, 2 sütunluk kitabe yazılmış. Araştırmalarımızda çeşmenin 1155 tarihinde yapılmış olduğunu öğreniyoruz. Cağaloğlu Hamamı ile aynı tarih sayılır. Belki de onun bir parçası olarak yapılmıştı.