BİRGİLİ ATAULLAH EFENDİ VE SIBYAN MEKTEBİ

Serferağa Çeşmesinin hemen solunda Kirazlı Mescit Sokağı ile Cemal Yener Tosyalı Caddesi kesiştiği köşede görünümünden birinci basamak mekteb olduğunu tahmin ettiğimiz yapıyı görüyoruz. Mektebin avlu giriş kapısı Kirazlı Mescid Sokağından yapılıyor. Kapının üzerinde bulunan tabeladan buranın geçmişte Kazasker Ataullah Efendi Sıbyan Mektebi  olduğunu öğreniyoruz. Tabelada önce Birgili Ataullah Efendi sonrada mektebin tarihçesi hakkında bilgi verilmiş:  “Ataullah Efendi, İzmir Ödemiş İlçesi Birgi kasabasında doğmuş, 1571 senesinde İstanbul ‘da vefat etmiş alim bir zattır. Kabri Şeyh Ebü’l -Vefa Camii’nin bahçesindedir. Sultan II. Selim’in hocasıdır. Molla Ataullah veya Atâî Ahmed Efendi diye tanınır. Şeyhülislam Ebussuûd Efendi’den ve İstanbul Kadısı Sadi Efendi’den ilim tahsil etti. Kadı Beydavi Tefsirini okudu. Sırayla, Birgide Aydınoğlu Medresesi, Mudurnu Yıldırım Han Medresesi, Tokak Sultaniyye Medresisi ve İstanbul Hasanzade Medresesine müderris oldu. 1547 senesinde Rüstem Paşa’nın yaptırdığı medreseye müderris tayin edildi…” Mekteb, “1571 yılında Birgili Ataullah tarafından inşa ettirilmiştir. Bina yüksek bir bodrum üzerine tek katlı ve dikdörtgen planlıdır. Duvar örgüsü kesme taş ve üç sıra tuğla ile örülmüştür. Bu duvar örgüsüne “almaşık” denir. Bodrum kat cephesi sıvalı olup, dörtgen lokma  demir parmaklıklı pencere açıklıkları mevcuttur. Dersane  katında ise büyük ve üstü kemerli pencereler  bulunmaktadır. 2015 yılında Fatih Belediyesi tarafından restorasyonu  tamamlanmıştır. Bina, İstanbul Edebiyat Derneği (İSEDER) tarafından  kullanılmaktadır.” Mektebin cadde üzerinde avlu duvarına yaslı, nerede ise yarısı yol seviyesinin altında kalmış çeşme dikkati çekiyor.