ALMAN ÇEŞMESİ

İnşa Tarihi: 1901

Banisi:

Adres:

Yeniden Tamir / İnşa Tarihi:

Kitabesi (Osmanlıca Türkçesi):

Cedid Mehmed Efendi Medresesinden çıkıp meydana Alman Çeşmesine doğru ilerliyoruz. Tekrar Sultan Ahmet veya namı diğer At Meydanındayız. Alman Çeşmesi, adından da anlaşıldığı 1898 yılındaki ziyaret üzerine, Alman dostluğu anısına Almanlar tarafından yaptırılan çeşme formunda bir anıttır. Çeşmeyi yakından fotoğraflamakta zorlandım kare içerisinde insanlar olmasın diye. Çeşmenin kubbesi, altın sarısı işleme içerisinde tam ortasında dairesel rengarenk motifler, (En merkezde onaltıgen yıldız ve her genişleyen dairenin 16 sembolü bulunuyor.) merkezdeki dairenin etrafında, daire içerisinde 4’ü Osmanlı padişahı II. Abdülhamid’e ait imza / tuğra, 4′ Kaiser’e ait günümüz deyimiyle arma / amblem / logo / mühür yer alıyor. 8 sütun üzerine oturan kubbenin iç kemeri üzerinde mavi zemin üzerinde tek sıra Osmanlıca kitabe bulunuyor. bir kemerde “Payidar olsun..” yazıyordu. Tamamında ne yazdığını sonra araştırmak üzere. Kubbe altında bulunan su haznesi üzerinde Almanca Kitabe yer alıyor. 7 kenarda birbirinden ayrı, 7 adet musluk bulunuyor, lavabo benzeri. Çeşme yanında bulunan prizma tabelada çeşmenin hikayesini ayrıntısıyla okuyoruz: “Prusya Kralı ve Alman İmparatoru II. Wilhelm’in 1898 yılında Osmanlı’ya yaptığı ikinci ziyaretin anısına ithaf edilmiş bir anıttır. Yapıldığı tarihte Türk – Alman dostluğunun simgesi olarak sunulduğundan politik anlamı öne çıkarken, günümüzde anıtsal değeri ile tanınmaktadır. Çeşmenin planlarını Kaiser’in özel danışmanı Mimar Spitta çizmiş, yapımını Mimar Schole üstlenmiştir… Kitabesi Ahmet Muhtar Bey tarafından yazılmıştır. Çeşmenin giriş bölümünde bir bronz plaka üzerinde de Almanca olarak bir kitabe bulunmaktadır. Tiplolojik olarak çeşmeden çok şadırvan modeline yakın bir tasarıma sahiptir ve bu anlamda tipik bir örnektir.  Eşmenin kâgir ve metal bütün yapısal öğeleri, Almanya ‘da hazırlanmış; mermer ve değerli taşlardan oluşan malzemesi orada işlenmiş ve gemiyle İstanbul’a taşınarak 1901’de şimdiki yerine monte edilmiştir. Alman Çeşmesi, temelde, en genel çizgisi içinde sekizgen bir şadırvan olarak tanımlanabilir. Yapıt, sekizgen planlı ve yüksek basamakla çıkılan bir platform, bir su haznesi ve sekiz kolonla taşınan bir kubbeden oluşmaktadır. Sekizgen tabanın yedi kenarında benzer kompozisyonlar içinde çeşmeler vardır. Güneydeki kenarı ise merdiven olarak düzenlenmiş ve böylece çeşmeye ön cephe kazandırılmıştır. Kenarlara aksiyal olarak yerleştirilen çeşmelerin geniş ve uzun yalağı, dairesel kesitli bir teknedir. Musluklar döküm metaldendir ve diyagonal yerleştirilmiş kare musluk tablalarına bağlanmıştır. Alman Çeşmesi, hiçbir figüratif motifin kullanılmadığı bezemesi, çeşme tipolojisi açısından özgün şeması, politik içeriği ve anıtsal kalitesi ile önemli bir mimari yapıttır.” (Ayrıntılı bilgi için DİB İslam Ansiklopedisinin ALMAN ÇEŞMESİ maddesine bakılabilir E.T.:3.9.2022).