YAHYAZÂDE AHMED EFENDİ ÇEŞMESİ

YAHYAZÂDE AHMED EFENDİ ÇEŞMESİ

İnşa Tarihi: H. 1138 / M 1725-26

Banisi: Feyzullah Efendi

Adres: Dervişali Mahallesi, Yahyazade Sokağı ile Sarayağa Caddesinin kesiştiği köşe

Yeniden Tamir / İnşa Tarihi: 1312 / M 1894

Kitabesi (Osmanlıca Türkçesi):

Yahyazade Ahmed Efendi Çeşmesi Yapılış Tarihi: H. 1138 / M. 1725-1726 İnşa Kitabesi; Hazret-i Ahmed Efendi yaʽnî Yahyâ-zâde kim Eyleyip ihlâs-ı niyyet kıldı bu hayrı emel Oğlu Feyzullâh Efendi’ye vasiyyet eyleyip Fi-sebîlillâh akıtdı mâ’-i câri bî-bedel Hayrını makbûl ede Hak kendini mağfûr edip Cennet-i aʽlâda Kevserden vere hayrü’l-bedel Dedi yek mısra ile târîhini bu müstemend Ayn-ı kâmil âb-ı Yahyâ-zâde hayr-ı bî-bedel Tamir Kitabesi; Bu çeşme seksen seneden beri harâb olup muattal kalmış ve sâhibetü’l-hayrât Hâce Atiyye Hanım bu kere mükemmelen çeşmeyi taʽmîr ve suyollarını tecdîd etdirip bâniye-i sâniye ünvanını almıştır. 23 Rebiülevvel 1312 (Kaynak: https://kulturenvanteri.com/ E.T.5.3.2022)

Mehmed Ağa Sokağında Fatih Belediyesine ait Atikali Otoparkı yer almaktadır. Sokakta ilerlemeye devam ettiğimizde tam karşımıza ahşap 3 katlı apartman ve hemen yanında özel bir anaokulu yer alıyor. Mehmed Ağa Sokak okulun önünden devam ediyor. Mehmed Ağa Sokağın bitiminde sokağı kesen Sarayağası Caddesine giriyoruz. Sola yöneldiğimizde sağ tarafta kalıntı bir duvar göze çarpıyor. Merak edip baktığımızda Sarayağası Caddesi ile Yahyazade Sokağının tam köşesinde süslü tarihi bir çeşme olduğunu anlıyoruz. Ebat olarak küçük sayılabilecek bir çeşme. İsminin Yahyazade Ahmed Efendi Çeşmesi olduğunu araştırmalarımızda öğreniyoruz. Çeşme H. 1138 / M 1725-26 senesinde yaptırılmış. Çeşmenin dört bir yanı mermer bloklarla çevrelenmiş. Üst kısmında yazı büyüklüğü küçük 2 satırlık kitabesi bulunmaktadır. Ayna ve üst kısmı oldukça süslü. Ancak bakımsız Teknesi ve musluğu bulunmayan çeşmeye her zaman olduğu gibi vatandaşlarımız tarafından yazılar karalanmış. Yine de bugünlere gelmiş. Çeşmenin üzerinde inşa kitabesi bulunmamaktadır, ancak kaynaklarda bulunduğu için biz de aldık. Çeşmenin üzerinde ki kitabe tamir kitabesi olup, tarih olarak H. 23 Rebiülevvel 1312 tarihini göstermektedir (Miladi 24 Eylül 1894 Rumi 12 Eylül 1310). 80 senedir harab olan çeşmeyi Atiyye Hanım tamir ettirmiş.

Fatih Belediye Miras Fatih’te çeşme hakkında yazılanları okuyoruz: “…Çeşme, Feyzullah Efendi tarafından Mekke ve İstanbul kadılığı yapan babası Yahyazade Ahmed Efendi’nin vasiyeti üzerine 1715-16 yıllarında yaptırılmış olup 1904 yılında Hace Atiyye Hanım tarafından onarılmıştır. Yapı almaşık duvar örgü sistemi ile inşa edilmiştir. Çeşmenin ön yüzünde inşa ve tamir olmak üzere iki adet mermer kitabe bulunmaktadır…” Kitabedeki tarih 1128 mi 1138 mi? Fatih Miras’a göre 1128, ancak 1138 olma ihtimali çok yüksek.