SEYYİD ALİ EFENDİ ÇEŞMESİ-Atikali

SEYYİD ALİ EFENDİ ÇEŞMESİ

İnşa Tarihi: H. 1113 / M. 1701-02

Banisi: Seyyid Ali Fazıl

Adres: Atikali Mahallesi, Beyceğiz Fırını Sokağı No: 21 Fatih / İstanbul

HARİTADA GÖSTER (google.earth) HARİTADA GÖSTER (harita.istanbul)

Yeniden Tamir / İnşa Tarihi:

Kitabesi (Osmanlıca Türkçesi):

Seyyid Ali Efendi Çeşmesi Kitabesi (4 satır – 3 sütun = 6 beyit) 1 Rûhuna Seyyid Alî Fâzılın Yapdılar bu çeşmeyi baʽde’l-vefât 2 Oldu cârî âleme mâ’-i tahûr Menbaʽı tâ haşre dek bula sebât 3 Âb-ı Kevserden nişândır gûyiyâ Sâhibine vere Hak fevz ü necât 4 Hak bu kim ayn-ı hayâtın aynıdır Ayn-ı cennetde bula aynü’l-hayât 5 Cedd-i vâlâsı şefaat eyleyip İçip havzından sîr-âb-ı tayyibât 6 Müstakimâ yaz onun târîhini “Çeşme-i Seyyid Alî aynü’l-hayât” H. 1113

1 Bu çeşmeyi, ölümünden sonra Seyit Ali Fâzıl’ın ruhu için yaptılar. 2 Âleme tertemiz su aktı, menbaı haşre dek sebat bulsun. 3 Sanki Kevser suyundan haber verir. 4 Allah, sahibine selamet ve kurtuluş versin. Doğrusu, hayat pınarının aynıdır; cennette ölümsüzlük suyu bulsun. 5 Yüce atası şefaat eyleyip, makamı yüce kimselerin susamışları havuzundan içip ey 6 Müstakim onun tarihini yaz: “Seyit Ali Çeşmesi, hayat pınarıdır.” (Kaynak: Kitabelerin Kitabı Fatih E.T: 13.8.2025)

Seyyid Ali Efendi Çeşmesi, Şeyhülislam İbrahim Efendi Kabristanı’nın hazire tabelasının yanında, kabristan avlu duvarına bitişik konumda yer almaktadır. Zamanla yol seviyesinin altında kalan çeşmenin yarısı görünmez hâle gelmiştir.

Çeşmenin üzerinde 4 satır ve 3 sütundan oluşan bir kitabe bulunmaktadır. Kitabenin sol alt köşesinde, çeşmenin inşa tarihi olarak Hicri 1113 (Miladi 1701–1702) yılı okunmaktadır. Aynı kitabe, yapının Seyyid Ali Fazıl adına inşa edildiğini de belirtmektedir.

Fatih Belediyesi tarafından gerçekleştirilen restorasyon çalışmaları kapsamında, yol seviyesinin altında kalan bölüm özenle yapılan araştırma kazısıyla ortaya çıkarılmıştır. Yapının zemin seviyesine yükseltilmesi amacıyla taşlar numaralandırılarak sökülmüş ve özgün yapısına uygun şekilde yeniden yerleştirilmiştir. Cephelerde bütünleme ve derz onarımları yapılmış; çeşmenin özgün mermer ayna taşı ve kurnası mekanik ve kimyasal yöntemlerle temizlenip onarılmıştır. Günümüze ulaşmayan sekiler aslına uygun biçimde yeniden imal edilmiş, tesisat çalışmaları tamamlanarak çeşme tekrar suya kavuşturulmuştur.