HASAN AĞA ÇEŞMESİ-Topkapı

HASAN AĞA ÇEŞMESİ

İnşa Tarihi: H. 1179 / M. 1765-66

Banisi: Hasan Ağa

Adres: Topkapı Mahallesi, Şeyhülislam Sokak No: 20 Fatih / İstanbul

Yeniden Tamir / İnşa Tarihi:

Kitabesi (Osmanlıca Türkçesi):

Hasan Ağa Çeşmesi Kitabesi 4 satır – 2 sütun 1 Bu semtin halkı mâ’nın kılletinden Ederken cüst ü cû-yı âb her sû 2 Hasan Ağa bu zîbâ çesme-sârı Binâ kıldı akıtdı ayn-ı dil-cû 3 Zebân-ı lûlesi atşâna der kim Salâdır eyyühe’l-ihvân için su 4 Duʽâ birle Hamîdâ dedi târîh “Zihî hayr-ı hasen makbûl ola bu” H. 1179 1 Bu semtin halkı su yokluğundan her yerde su ararken 2 Hasan Ağa, bu güzel pınarı yaptırarak pek hoş bir su akıttı. 3 Çeşmenin lülesinin dili susamışlara ey kardeşler, davettir, su için der. 4 Hamid, dua ederek tarihi söyledi: “Ne hoş, güzel bir hayır eseri, makbul olsun.”

Bugün 25 Mart 2025 Salı. Ramazan ayının 25.günü. Bican Bağcıoğlu Yokuşu Sokaktan yukarı çıkmaya devam ediyoruz. Sağdaki ilk sokak olan Urban Sokağından içeri giriyoruz. Sokak ilk başta dar iken köşe başından itibaren genişliyor. Köşe başında küçük bir park Şeyhülislam Parkı bizleri karşılıyor. Parkı soluma alarak devam ediyorum. Sağa Şeyhülislam Sokağa dönerek ilerliyorum. Uzakta gözüme yeni restore edilmiş bir çeşme ilişiyor. Yanına geldiğimde tabelasından çeşmenin Hasan Ağa Çeşmesi olduğunu okuyoruz. Çeşme, kare planlı ve tek cepheli. Çeşmede üç adet kitabe bulunuyor. Çatının hemen altında tek parça ancak iki ayrı parça gibi gözüken 4 satır – 2 sütunluk kitabe yer alıyor. Ayna kısmı üzerinde bulunan kısa kitabede ise birçok çeşmede yer alan insan suresi 21.ayeti kerime bulunuyor. Hemen altında 1179 tarihi yer alıyor. Ayna kısmı mermerden yapılmış ve motiflerle bezenmiş. Güzel bir çeşme. Bir kez daha Fatih Belediyesine teşekkür ederek Gazi Ahmet Paşa Camii kenarından Bayezid Ağa Camiine ulaşıyoruz.

Çeşme, restore edildikten sonra yapılan haberde şunları okuyoruz: “Hasan Ağa tarafından 1765 yılında inşa edilen çeşmenin ön cephesi küfeki kesme taştan yapılmış, diğer cepheleri ise taş-tuğla almaşık duvar örgü sistemindedir. Kareye yakın planlı ve hazneli olan çeşmenin iki kitabesi mevcuttur. Bunlardan biri saçak silmesi altında, diğeri ise niş içerisindeki ayna taşının üzerinde yer almaktadır. Barok bezemeli ayna taşı üzerinde 1179 (Miladi 1765) tarihini gösteren bir rozet bulunmaktadır. Restorasyon çalışmaları kapsamında çeşmede bulunan özgün taşlar korunarak temizlendi, dayanıklılığını yitiren taşlar ise yenileriyle değiştirildi. Kısmen günümüze ulaşamayan hazne bölümü aslına uygun malzemelerle tamamlandı ve üst örtü yenilendi. Çeşmenin gerekli bölümlerinde bütünleme ve derz onarımları gerçekleştirildi. Özgün kurna ve sekiler titizlikle yapılan kazı çalışmasıyla açığa çıkarılarak özgün kotuna ulaştırıldı, eksik bölümleri tamamlandı. Kitabeler temizlendikten sonra renklendirme ve altın varak uygulaması yapıldı. Çevre düzenlemesi tamamlanan çeşme suyuna yeniden kavuşturuldu.” (Kaynak: T.C. Fatih Belediyesi, Hasan Ağa Çeşmesi Suyuna Kavuştu (E.T.: 4 Nisan 2025)