EĞRİKAPI MAKSEMİ-Eğrikapı Kırk Çeşme Suları Maksemi-Savaklar Çeşmesi
Bugün Ayvansaray bölgesinde eksik kalan küçük bir bölgeyi gezmek için eşimle birlikte Eğrikapı istikametine doğru yol alıyoruz. Daha önce bu bölgeyi gezmiştik. Surun dışı Eyüp Sultan ilçe sınırlarında kalıyor. Dönmeden sağdaki çeşme bir önceki gezimizde de dikkatimizi çekmişti. Eğrikapı dışında aracımızı sağa park ederek çeşmeyi fotoğraflamak üzere iniyorum. Bütünlük bozulmasın diye bu kısmı yazıya ekliyorum. Görünüşte çeşme olan bu yapı araştırdığımızda bir maksem olduğunu öğreniyoruz. Eğrikapı Maksemi. Bu makseme, İstanbul Tarihi Çeşmeler Külliyatı isimli eserde Eğrikapı Kırk Çeşme Suları Maksemi Savaklar Çeşmesi ismi ve adres olarak ta Ayvansaray-Fatih verilmiş. Kitapta verilen bilgiler göre: “Yüksekçe bir duvar üzerinde, kilit taşında bir rozet bulunan geniş yuvarlak kemerli bir niş görülmektedir. Kemerin iki yanına birer dilimli kabara yerleştirilmiştir. Nişin içerisindeki ayna taşı, dört köşesinde birer rozet bulunan bir çerçeve içerisine alınmıştır…”(İBB-İSKİ-İstanbul Tarihi Çeşmeler Külliyatı C:3 S: 148) Maksem; -bir başka deyişle maksim veya maslak- “Şehre gelen suları şehir içindeki çeşme ve binalara dağıtmak için, su miktarını belirleyen lülelerden savak denilen dağıtım teknelerine akıtan düzeneğe sahip, üstü kubbe veya tonoz ile örtülü bir binadan oluşan su hazneleridir.” (İBB-İSKİ-İstanbul Tarihi Çeşmeler Külliyatı C:1 S: 55) Sözlükte ise kısaca, “Toplanan suların belirli ölçülere göre şehre taksim edildiği yer, su taksim yeri, maslak” anlamına geliyor (Kubbealtı lügati). Maksemin caddeye bakan cephesinde çeşme yer alıyor. Çeşmeye ait herhangi bir kitabe bulunmuyor. Ayna taşı üzerinde kabartma perde motifi bulunuyor. Eğrikapı Maksemini fotoğrafladıktan sonra Eğrikapıdan sur içerisine giriyoruz.