YENİ CAMİİ

YENİ CAMİİ
Mimarı: Davud Ağa ve
Dalgıç Ahmet Çavuş
İnşa Tarihi: 1663 bitiş
Banisi: Safiye Valide Sultan
Hatice Turhan Sultan
Adres: Rüstempaşa Mahallesi
Ragıp Gümüşpala Caddesi No: 1
Yeni Camii Meydanı Sokak
Fatih / İstanbul
HARİTADA GÖSTER (google earth)
HARİTADA GÖSTER (harita.istanbul)
Yeniden Tamir / İnşa Tarihi:
Kitabesi (Osmanlıca Türkçesi):
Cümle Kapısı İnşa Kitabesi
Arapçadan Tercüme
H. 1074 / M. 1663-64
3 satır – 4 sütun
3 satır (her iki yanında)

Ne güzel Camii! Güzellikte gökteki
yıldızlara benzeyen bu yüce binanın
harcı takvadır. Öyle güzel ki benzeri
yapılamaz. Yaptıranın gayesi hayır
yolunun bir yolcusu olabilmektir.
Yaptıran, eserinin en güzel olması
için büyük çaba sarf etdi. Bu
caminin içi ve dışı öyle gösterişli
oldu ki görenler hayran kaldı.
Herkes parmakla gösterir oldu.
Muhsin sıfatının sahibi yüce Allah,
bu binanın tamamlanmasına vesile
olan Valide Sultan’ın (Turhan
Hatice Sultan) ömrünü uzatsın,
sevaplarını artırmaya muktedir
kılsın. Onu her türlü, kaza, bela ve
hilelerden muhafaza buyursun.
Burası öyle bir yerdir ki buraya
giren Hakka yakın, belalara uzak
olur. Şair Hasan caminin bitirilişi
için şu tarihi söyledi: “Bu Cami
yaptıranın takvasının işaretidir.”
H. 1074

Kaynak: Fatih Belediyesi
Kitabelerin Kitabı Fatih 
(E.T: 8.11.2025)

Yeni Camii hakkında çok fazla bilgi olduğundan buraya almayacaktım. Ancak yine de tabelada yazanları aktarmadan geçmeyelim: “Yeni Camii, bir Valide Sultan Külliyesinin ana yapısı olarak inşa edilir. Külliye bünyesinde hünkar kasrı, hamam, darü’l-kurra, mektep, türbe, sebil, kütüphane, muvakkithane  ve Mısır Çarşısı adıyla bilinen çarşı  bulunmaktadır. İlk olarak Sultan III. Mehmet döneminde, Sultanın  annesi Safiye Valide Sultan adına inşasına başlanan Yeni Camii Külliyesi’nin ilk mimarı Davud Ağa olsa da kısa bir süre sonra vefat etmesi üzerine Dalgıç Ahmet Çavuş mimar başı olarak inşaatın başına geçer. Cami, pencerelerin üst seviyesine kadar yükseltildiği sırada bu kez de Sultan III. Mehmed,1603 yılında vefat eder. Saray kuralları gereği annesi Safiye Valide Sultan da Eski Saray’a gönderilir. Bu nedenle caminin inşaatı durdurulur. Caminin kalan bölümleri ve külliyenin diğer yapılarının inşaatı Sultan IV. Mehmed’in annesi Hatice Turhan Sultan’ın destekleriyle, 1663 yılında tamamlanır. Yeni Camii Külliyesi, klasik Osmanlı mimari üslubunun devamı mahiyetinde bir komplekstir. Yeni Camii, dolgu zemin üzerine oturtulduğundan ve çevrede daha iyi algılanabilmesi için yüksek bir podyum üzerine inşa edilmiştir. Ortasında sekiz köşeli şadırvanı bulunan revaklı bir iç avlu ve avluyla cami kütlesinin birleştiği doğu ve batı uçlarda, üçer şerefeli birer minareye yer verilmiştir. Son cemaat mahalli duvarlarını süsleyen İznik çinileri, caminin en dikkat çekici yönlerindendir. Cami iç mekanı  kareye yakın bir plana sahiptir. Dört  adet taşıyıcı payenin taşıdığı kemerlerin üzerini ana kubbe örtmektedir. Kubbeyi de dört yandan birer yarım kubbe desteklerken, dört yönün birleşim noktalarında oluşan kare mekanların üzerleri de birer küçük kubbeyle örtülüdür. Küfeki taşı kullanılarak inşa edilen caminin doğu ve batı cephelerinin ön kısımları revaklarla tanzim edilmiş olup, batı tarafta duvara  paralel şadırvanı bulunur. Caminin güney  cephesinin önünde  de üçgen şeklinde bir iç avlusu yer alır.”