ŞEYH SÜLEYMAN MESCİDİ

Ömer Efendi Sokağında biraz ilerledikten sonra Akşemsettin İmam Hatip Ortaokulu ve hemen yanındaki 29 Mayıs İlkokulunu görüyoruz. İlk okulun önünde yol çatallaşıyor. Sağa ayrılan yoldan Ömer Efendi Sokağından giriyoruz. 15-20 metre sonra karşımıza yeni restore edildiği belli olan “Şeyh Süleyman Mescidi karşımıza çıkıyor. Avlu kapısı kapalı idi.

27 Ekim 2025 tarihinde sayfayı güncellerken İstanbul Valiliği tarafından yürütülen dijitalistanbul.org web sayfasında yer alan bilgileri aşağıda veriyoruz: “1453’ten kısa bir süre sonra, Şeyh Süleyman Efendi tarafından önce tekkeye daha sonra camiye dönüştürülmüştür. 18. yüzyıldaki Cibali yangının ardından Sultan III. Mustafa döneminde, Ayşe Sultan kethüdası Kazgan Hasan Ağa’nın girişimleriyle restore edilmiş ve minber eklenmiştir. 1930-1975 yılları arasında mescit olarak kullanılmıştır. 1950 yılında Vakıflar İdaresi tarafından yapılan çatı onarımı sırasında, kiremitlerin altında küpler olduğu fark edilmiş, ancak bu yapıya dokunulmadan üzerleri tesviye edilerek çatı yenilenmiştir. 1975 yılında Fatih Müftülüğü tarafından tekrar minber eklenmiş ve cuma namazı kılınmaya başlanmıştır. 2014 yılında restorasyona alınan caminin, günümüzde hâlâ kullanılan bir kuyusu bulunmaktadır. Son restorasyonu 2017 yılında tamamlanmıştır.

Yapı, Bizans döneminde mezar şapeli veya manastır kütüphanesi olarak kullanılmıştır. İç mekanda dört köşe nişi bulunmakta olup, altında sekiz nişli bir mezar odası yer almaktadır. Yakınında bir Bizans sarnıcı bulunmaktadır. Küçük ölçekte bir ibadethane olup, Osmanlı döneminde eklenen unsurlarla cami kimliği kazanmıştır.”¹

27 Ekim 2025 tarihinde sayfayı güncellerken Şeyh Süleyman Mescidi – Vikipedi web sayfasında yer alan bilgilerden bazılarını aşağıda veriyoruz: “Hristiyanlığın kabulünden önce yapılan, bir devlet yöneticisine ait olduğu düşünülen 1700 yıllık bir pagan mezarıdır…. Mescidin haziresinde yer alan isimsiz mezarın Şeyh Süleyman efendiye ait olduğu düşünülmektedir… Bizans İmparatoriçesi İrini Komnini tarafından 1118-1124 yılları arasında inşa edilen büyük Pantokrator İsa Manastırı’nın bir parçası olduğu neredeyse kesindir. Bazı bilginlere göre bir mezar yeri olabilirken, diğerleri ise manastırın kütüphanesi olduğunu düşünmektedirler. Mescit çok nişli bir yapıdır ve nişlerin içerisine definler yapılır. Buradaki birçok gömünün Bizans döneminde kaldırıldığı ve yerine Hristiyanlıkla birlikte yeni gömüler yapıldığı düşünülmektedir. Mescidin altında derin bir su kuyusu bulunmasına rağmen kuyunun ne için yapıldığı kesin olarak bilinmemektedir. Mescidin bir diğer ilginç yanı ise yapılan çalışmalarda çatısında amforaların bulunmasıdır.

Yapı kare planlıdır ve pandantifli alçak sekizgen bir kubbe ile örtülüdür. Yapının içinde köşelerde dört niş yer almaktadır. Yeraltında kubbe tonozla örtülü sekiz nişli bir mezar mahzeni vardır. Alt kısmın duvar örgüsü kesme taştan, üst kısımda ise tuğladan yapılmıştır. Binanın yakınında bir Bizans sarnıcı halen ayaktadır.”²

Şeyh Süleyman Camii – Dijital İstanbul (E.T.:27.10.2025) ↩︎
Şeyh Süleyman Mescidi – Vikipedi (E.T.:27.10.2025) ↩︎