FATİH CAMİİ

FATİH CAMİİ
İnşa Tarihi: 1463-1470
Banisi: Fatih Sultan Mehmed
Adres: ….Mahallesi
Yeniden Tamir / İnşa Tarihi: 1767
Sultan III. Mustafa
Kitabesi (Osmanlıca Türkçesi):
FATİH CAMİİ KÜLLİYESİ
—HAZİRE KAPISI
NAKŞİDİL VALİDE SULTAN SIBYAN MEKTEBİ
NAKŞİDİL VALİDE SULTAN ÇEŞMESİ
(İMARET ÇEŞMESİ)

NAKŞİDİL VALİDE SULTAN TÜRBESİ
NAKŞİDİL VALİDE SULTAN SEBİLİ
RÜŞTİYE MEKTEBİ (Fatih İmam Hatip Ortaokulu)
—TABHANE
FATİH CAMİİ
AHMET PAŞA ÇEŞMESİ-1
(cenaze kılınan avluya bakan cephe)
SAHN-I SEMAN MEDRESELERİ
—GÜNEŞ SAATİ
SU DEPOSU (YANGIN HAVUZU – MAKSEM) VE ÇEŞMELERİ
FATİH KARAKOLU
(Fatih İlçe Müftülüğü)
FATİH CAMİİ HAZİRESİ
AHMET PAŞA ÇEŞMESİ-2 (hünkar mahfiline bakan cephe)
FATİH KÜTÜPHANESİ / (SULTAN I. MAHMUT KÜTÜPHANESİ)
FATİH SULTAN MEHMED HAN TÜRBESİ
—HÜNKÂR MAHFİLİ
GÜLBAHAR HATUN TÜRBESİ
GAZİ OSMAN PAŞA TÜRBESİ

Eski şifahane Sokağından Hattat Nazif Efendi Sokağına çıkıyoruz. Bu sokakta Fatih Külliyesinin avlu duvarları yer alıyor. Külliyeye ait Medreseler restore ediliyor. Fatih Külliyesi içerisinde birden çok farklı derecelerde eğitim veren medreseler bulunmaktadır. Hattat Nazif Efendi Sokağı bitiminde 90 derecelik açıyla sokak sola devam ediyor, ismi Fatih Türbesi Sokak olarak. İki sokağın kesişimin de Fatih Külliyesi giriş kapılarından Türbe Kapısı bulunuyor. Külliyeye ait unsurlar gezi rotamızda ve yandaki tabloda verilmiştir.

Öğlen ezanı okunuyor. Hızlıca Tabhane Sokağa açılan, Çorbacı Kapısından Fatih Cami avlusuna adım atıyoruz. Hazire girişinin yanında cenaze kılınan avluya bakan cephede Ahmet Paşa Çeşmesi dikkatimizi çekiyor. Namazı eda ettikten İç avludaki şadırvan bölümünden dışarı çıkıyorum. Şadırvana sırtımızı dönüp camiye baktığımızda cami giriş kapısının sağında yüksekçe uzaktan zor okunacak şekilde, küçük ebatlı bir kitabe dikkatimi çekiyor. Kitabeyi yakınlaştırıp fotoğrafladığımda Peygamberimizin fethi müjdeleyen hadisi şerifinin yazılı olduğunu gördük. Fatih Külliyesine Google Earthtan veya dronla çekilmiş fotoğraflarına baktığımızda oldukça tertipli, simetrik ve güzel görünüyor. Çevre düzenlemesinin çoğunluğu bitmiş durumda, camii etrafında bulunan yapılar, bir bir hayat buluyor. Fatih Camii İstanbul’da en çok geldiğimiz camidir. Bir çok cenaze namazı buradan kalkmaktadır. Bazen gıyabi cenaze namazı kılmaktayız. Buna rağmen gözümden kaçan birkaç fotoğraf karesi paylaşmakla yetineceğim. Avlu içerisinde Fatih Caddesine açılan kapının bulunduğu yerde Fatih Müftülüğü bulunuyor. Bu kapıdan cami avlusuna adım attığınızda solunuzda bulunan prizma tabelada Fatih Külliyesi başlığı altında bilgilendirilmede bulunulmuş. Yazı da: “Fatih Sultan Mehmed tarafından Mimar Atik Sinan’a yaptırılan Külliye 1463-1470 yılları arasında inşa edilmiştir. Külliye o döneme kadar Türk İslam Mimarisince yapımı gerçekleştirilen en büyük bina kompleksidir. Bir cami etrafında planlı şekilde yerleştirilmiş medreseler kütüphane, şifahane, tabhane, kervansaray, çarşı, hamam ve daha sonra inşa edilen türbelerden oluşmaktadır. Külliye inşa edilirken yapılan cami günümüze kadar ulaşamamıştır. Bugün külliyede bulunan Fatih Camii 18. yüzyılın sonlarında yapılmıştır. 1767 yılında Sultan III. Mustafa tarafından ve eskisinden tamamen farklı bir biçimde inşa ettirilen ve günümüze kadar ulaşmış bulunana yeni Fatih Camii, Mimar Mehmet Tahir Ağa tarafından yapılmıştır. Fatih Camii klasik cami mimarisiyle inşa edilmiştir, ama bezemelerde barok tarzın etkileri görülür. Dört büyük mermer sütun üzerine oturmuş 26 m. çapındaki büyük kubbesini dört yarım kubbe destekler. İki şerefeli iki tane minaresi vardır. Cami içindeki kalem işi süslemelerde de barok etkisi görülür. Külliyenin diğer önemli unsuru medreselerdir. Medreseler caminin iki tarafında konumlanmıştır. Zaman içinde çeşitli tamirat geçirmiş medreselerin bir kısmı yol yapım çalışmaları sırasında yıkılmış ve medreselerden sekiz tanesi günümüze ulaşabilmiştir. Caminin kıble yönünde, camiye bitişik olan kütüphane binası 1742 yılında inşa edilmiştir. Bu kütüphanenin biri dışarıya, diğeri ise camiye açılan iki kapısı vardır ve kubbelidir. Fakat günümüzde bu kütüphaneye ait kitaplar Süleymaniye Kütüphanesinde muhafaza edilmektedir.”  Avlunun Fevzipaşa Caddesine bakan kısmındaki yapılarda Sahn-ı Semân Eğitim Merkezi (Yüksek Dereceli Medrese) yer alıyor. (Ayrıntılı bilgi için İslam Ansiklopedisi SAHN-I SEMÂN maddesine bakabilirsiniz. E.T:13.4.2022) Camiden çıkışta Fatih Camii Güneş Saatleri panolarını da sanki ilk defa görüyorum. Bakmak ve görmek. Kemerli çeşmelere de ilk kez görüyormuş gibi bakıyoruz. Araştırmalarımızda buranın Su Deposu diğer bir deyişle Yangın Havuzu olduğunu öğreniyoruz.

(Ayrıntılı bilgi için İslam Ansiklopedisinin FATİH CAMİİ VE KÜLLİYESİ maddesine bakabilirsiniz)