DAVUTPAŞA CAMİİ – Davutpaşa Külliyesi

Davutpaşa Külliyesi, arasından yol geçen iki ayrı parça halinde bulunuyor. Caminin bulunduğu bölümün etrafı açık. Camiye ait hazire, türbe, çocuk oyun parkı, yüzü Hekimoğlu Ali Paşa Caddesine bakan bir çeşme yer alıyor. Avluda bir kaç fotoğraf çektikten sonra prizma tabeladan cami ve külliyenin tarihçesi hakkında bilgi ediniyoruz: “Külliye; cami, medrese, sıbyan mektebi, tabhane, çifte hamam, imaret ve çeşmeden müteşekkildir. II. Beyazıt’ın veziri “Koca Davut Paşa” tarafından 1485’de yaptırılmıştır. Kostantinopolis’in fethinden sonra yapılan “yan mekânlı”, “tabhaneli” veya tersT planlı” camilerin son örneklerinden biridir. İstanbul depremlerinden Davutpaşa Külliyesi de büyük ölçüde etkilenmiş ve muhtelif zamanlarda onarım görmüştür. Camii; zaviyeli camiler planında olup, ortada tek kubbeli ana mekân, yanlarda ikişer kubbeli yan bölümlerden oluşur. Son cemaat yeri, altı granit sütunun taşıdığı sivri kemerli beş küçük kubbe ile örtülüdür. Harim, içten 18.30 m ölçüsünde kare bir mekândan ibarettir. Dışa taşkın mihrabı beş cephelidir ve üzeri yarım bir kubbe ile örtülüdür. Ana mekanın her iki yanında yer alan tabhane odaları da kubbelerle örtülmüştür. Davut Paşa Türbesi; 1485 tarihli, 8 köşeli, kubbeli bir yapıdır. Türbenin doğusunda, dört sütunun taşıdığı, tek kubbeli bir revak bulunmaktadır. Giriş kapısı üzerinde Arapça bir kitabesi yer alır. Medrese; Osmanlı medreseleri tipinde, revaklı bir avlu etrafında onaltı hücre ve ortadaki büyük kubbeli dershaneden meydana gelmiştir. Girişlerinde barok kalem işleri görülür. Çeşme; avlu kapısı dışındadır. Bugün İstanbul’da mevcut, kitabeli en eski Osmanlı çeşmesidir. Kesme taştan yapılmış ve son derece sade görünümlü olan çeşme, kırık, sivri bir kemerden ibarettir. Aşhane ve imaret vakfiyede görülmesine rağmen bu bölüm tümüyle yok olduğundan, yeri dahi bilinmemektedir. Sıbyan Mektebi ise bugünkü Davut Paşa Lisesinin bulunduğu yerde bulunmaktaydı. Sonraları bina yıkılarak yerine bir okul yaptırılmıştır. Külliyenin günümüze ulaşmamış diğer bir yapısı olan hamamı da çifte hamam planındaydı.” Uzunca bilgilendirme yazısı bir çok şeye ışık tutuyor. Cami kapalı olduğundan içerisini göremedik. Türbenin üstü açık, kapısının üzerinde kitabe bulunuyor. Ortasında yılı yazıyor. Sağda ve solda ise Caminin avlusunda şadırvan bulunuyor. Şadırvan üzerinde de daire içerisine alınmış 3 satırlık kısa bir tamir kitabesi yer alıyor. Kitabenin en alt kısmında 1213 tarihi yer alıyor. (“Gâzî Dâvud Paşa merhûmun şadırvanı tecdîd ü taʽmîrine muvaffak olan mütevellî Seyyid Mustafa Ağa Sene “) Caminin giriş kapısı üzerindeki oyma işçiliği görülmeğe değer. Kapının hemen üzerinde Arapça kitabe yer alıyor. Mealen şöyle diyor: “Ey kişi, dikkat et. Bu binayı, halifelik halkasında zamanının yegânesi olan Mehmet’in oğlu Sultan Beyazıt’ın, doğruluğuyla meşhur veziri Derviş Davut yaptırmıştır. Bu hayır binası, diğer yapıların en yücesidir. Güvercinler öttüğü sürece Allah da onu korusun. Onu incele, şu güzel tarihe bir bak: “Allah, senin sahibini daima saadet ve selamette” (Kaynak: Kitabelerin Kitabı Fatih (E.T:30.1.2022) (Fatih Belediye Başkanlığı) Yukarıda yüzü caddeye dönük tarihi Davutpaşa Çeşmesinden bahsetmiştik. Çeşme, restore edilmiş, çatısı yenilenmiş. Kısa ötesi kitabesinde “Sâhibü’l-hayrât merhûm Dâvud Paşa” yazıyor ve tarih olarak ta H. 890 / M. 1485-86 tarihi not düşülmüş. Caminin hemen yanında arada sadece bir sokak bulunan Medrese Davutpaşa binası bulunuyor. Burası bilgilendirme notundaki gibi. Avlu kapısı açıktı, içerisinden bir kaç fotoğraf çektik. Etrafı revaklarla çevreli medresenin ortasında küçük bir havuz ve yeşil alan, çiçekler, belki yazın güller yer alıyor. Güzel bakımlı bir medrese. Fatih Belediyesinin katkılarıyla hayat bulmuş. Bu mekanda yüksek lisans ve doktora öğrencileri mekanı kullanabiliyor. Rahatlıkla tezlerini hazırlıyorlar. Aynı zamanda halka açık seminerler vererek çalışmalarını taçlandırabiliyorlar.