BÂLA SÜLEYMAN AĞA CAMİİ

BÂLA SÜLEYMAN AĞA CAMİİ

İnşa Tarihi:

Banisi:

Adres: Mevlanakapı Mahallesi Bâla Tekkesi Sokak No: 8 Fatih / İstanbul

Yeniden Tamir / İnşa Tarihi:

Kitabesi (Osmanlıca Türkçesi):

Bala Dergahı Bala Süleyman Ağa Camii Avlu Girişi sağda ve solda 9 satır ortada tuğra 1 Menbaʻ-ı feyz ü hakîkat hânkâh-ı pür-meşâm Sad-hazerân şükr-i Hakka oldu mesʻûdü’l-hitâm 2 Vü nazir dâr-ı saʻadet Hazret-i Abdulaziz Asr-ı hâkânında buldu izz ü şân ü ihtişâm 3 Şâh-ı Nakşîbendi’den feyz isteyen gelsin buna Eylesün ezkâr dervîşân-ı sâdık subh ü şâm 4 Elf-i sâni-i müceddid Hazret-i Rabbânî’ye Arş-ı aʻlâda melâik rûhuna verdi peyâm 5 Cân-şâd olsun Mehemmed Hân’ın elbet rûz ü şeb Kuvve-i kudsîyyesinden eyler istimdâd enâm 6 Fâtih’in topçubaşısı Bâlâ Ağa mescidlerin Kıldı tevfîk-i İlâhî zikre dergâh bi’s-selam 7 Sâz-kâr Kalfa dirigâ ibtidâ etmiş idi Eyledi uzlet fenâdan kıldı Firdevs-i makâm 8 Hüsn-i himmet eyleyip tetmîmine dikkât ile Şeyh Ali Şehnevi âgâh-dil virdi nizâm 9 Verdi zînet-i şâhâne târîh-i cevher ile “Hamdülillâh hânkâh-ı zîb-ka

1 Feyiz ve hakikat menbaı, hoş kokulu hankah, Allah’a yüz binlerce şükürler olsun ki güzelce tamamlandı. 2 Padişahın devrinde izzet, şan ve ihtişam buldu. 3 Nakşibendi şahıdan feyiz isteyen buraya gelsin. Sadık dervişler sabah akşam zikirler etsin. 4 İkinci bin yılın müceddidi İmam Rabbani Hazretleri’ne arş-ı alada melekler ruhuna haber verdi. 5 Mehmet Han’ın canı şad olsun. Elbette gece gündüz insanlar onun mübarek ruhundan medet umar. 6 Fatih’in topçubaşısı Bâlâ Ağa mescitlerini Allah’ın yardımı zikre güvenli bir dergâh kıldı. 7 Sâzkâr Kalfa başlamıştı, fena bulucu dünyadan uzlet edip Firdevs’i makam kıldı. 8 Gönlü açık Şeyh Ali Şehnevi güzelce himmet edip tamamlanmasına dikkat göstererek tanzim etti. 9 Mücevher tarih şaha yakışır güzellik verdi: “Allah’a hamdolsun derecesi güzel hankah tamamlandı.” (Kaynak: Kitabelerin Kitabı Fatih E.T: 11.11.2024)

Anaokulunun karşısında Bâlâ Süleyman Ağa Camii yer alıyor. Hemen tabelasında yazılanlara bakalım; “Fatih’in topçubaşılarından ve Ni’me’l-ceyşten Bâlâ Süleyman Ağa tarafından 1453-1457 arası yaptırılmıştır. Süleyman Ağa, vefatından sonra kagir duvarlı, ahşap çatılı bu ilk mescidin yanına defnedilmiştir. Bâlâ Mescidi etrafında muhtemelen 18.asır sonlarında bir tekke tesis edilmiştir. Zamanla harab olan Bâlâ Mescidi, tekkesi ve türbesi H.1279 / 1862-63 tarihinde Sazkâr Kalfa isimli saraylı kadın tarafından yeniden daha teşekküllü olarak yaptırılmıştır. Cami -tevhidhane de bu tarihte kubbeli olarak inşa edilmiştir. 1894 zelzelesinde hasar gören cami, türbe ve bazı tekke binalarını II. Mahmud’un kızı Âdile Sultan yeniden yaptırmıştır. Sultan Abdulmecid’in hanımı Perestû Kadınefendi tekkeye odalar, sebil, çeşme ve muvakkithane ilave ettirmiş, tekkenin yanına da “Bala Mektebi” ismiyle anılan mektebi yaptırmıştır. Tekkelerin kapatılmasından sonra bazı binalar zamanla harap olmuş, cami 1950 ve 1973 yılındaki tamirlerle ihya edilmiştir. Ampir üslubunda, sekizgen planlı ve kubbeli camide sancak-ı şerif ve Hasan Rıza Efendi’nin büyük boy hilyesi bulunmaktadır.” 

Camiye Bala Tekkesi Sokaktan giriş yapıyoruz. Taş kemerli, iki kanatlı ahşap kapının üstünde 1279 tarihli bir yeşil zemin içerisinde altın sarısı yazılı kitabe yer alıyor. Kitabenin tam ortasında zeytin dalları ile çerçevelenmiş bir tuğra, tuğranın her iki yanında 9 satırlık tek sütun yazılar yer alıyor. Giriş kapısının taş kemerin her iki yanında uzun, estetik pencereler bulunuyor. Kapının devamında yapının estetik çatısı kaldırımın üzerine kadar genişliyor. Çatının hemen altında tek sıra yine yeşil zemin üzerine altın sarısı renkle hüsn-i hat yazısı göz dolduruyor. Caminin diğer yüzü minarenin olduğu taraftan başlayan bantta, Besmele ile başlayan ayetel kürsi yer almaktadır. Bu yapı yeni restore edilmiş. Cami avlusu geniş sayılır. Avlu ağaçlı, yeşil, kabirler, şadırvan bulunuyor. Cami olarak kullanılan bölüm kapalı. Camdan içerisini fotoğraflıyoruz. Sağda bulunan kapıdan içeri girdiğimizde 6 adet kabir bulunuyor. (Bala Süleyman Ağa ve hanımı ve Nakşibendi Şeyhi Bala Tekkesinin ikinci post nişini ve bala mescidinin ikinci banisi, Abdioğlu Şeyh Ali Efendi ve zevcesi ve Mekke-i Mükerreme Meşayıhından Şeyh Muhammed Sa’id Can Efendi) Caminin içi camdan gördüğümüz kadarıyla güzel görünüyor. pencerelerin ve mihrabın ince işçiliği hemen göze çarpıyor. (EK-29 Nisan 2022: Bala Süleyman Caminin yanında, aynı isimli Bala Mektebi yer alıyor. Mektep, restore edilerek bir STK’ya verilmiş. Mektebin pencere üstünde iki pencere ortasında kitabe bulunmaktadır. Kitabenin en üstünde tuğra, altında 4 satırlık yazısı bulunmaktadır. Sol alt köşede 1323 tarihi dikkati çekmektedir (M. 1905/1906).