AKBABA MEHMET EFENDİ CAMİİ

Yeni yapılmış geçmişi ile bağı kalmamış Akbaba Mehmet Efendi Camii’ni fotoğraflayarak içeri doğru girmek istiyoruz. Bu camiye daha önce iki kez gelmiştim. Cami imamı ile tanışmış, İsmail kardeşimle birlikte derneğimizde seminer vermesi için davet etmiştik. Hocamız da bizi kırmayarak seminer vermişti.

Cami dıştan 4–5 katlı, pencereli apartman görünümlü. Cami fevkanî planlı, kubbeli ve 12 köşelidir. Cadde üzerinde müştemilatı olarak Kur’an Kursu ve Kütüphanesi bulunuyor. Cami açık mı diye yukarı çıktık, tabi ki kapalıydı. Aşağı indiğimizde bir vatandaşımız –belki “WC’lere bakan”– sert bir tonla “Ne arıyorsunuz?” demesin mi? Biz de caminin içini görmek istediğimizi söyledik. O an, camiye gelen çocukların bazı kişiler tarafından azarlanması aklımıza geldi. Tabi ki üzüldük…

Yukarıda caminin tarihî geçmişi olmadığını söylemiştim. Aslında caminin tarihçesi oldukça eski. İstanbul’un fethinden sonraki dönemde, “ni‘me’l-ceyş” hadisiyle övülen askerlerden biri olan Bektaşi dervişi Akbaba Mehmed Efendi tarafından yaptırıldığı ifade edilir. Mescidin minberi ise Sadrazam Seyyid Hasan Paşa (ö. 1748) tarafından eklenmiştir. 1918 Fatih yangını sırasında mescit tamamen yanmış, uzun süre arsa olarak kalmıştır. 1987 yılında, hayırsever Hacı Zekeriya Aytek ve eşi Bahriye Hanım’ın vasiyeti üzerine çocukları tarafından yeniden inşa süreci başlatılmış; Mimar Kenan İslâmoğulları tarafından modern mimariyle betonarme olarak tasarlanmış ve 2009 yılında ibadete açılmıştır. Bugünkü cami, esasen eski Fenâî Mescidi’nin yeniden ihyasıdır. Ancak cami, geçmişin izleri takip edilerek ve özgün mimari öğeleri yaşatılarak inşa edilseydi, çok daha anlamlı ve estetik bir yapı ortaya çıkabilirdi. Ne yazık ki, apartmanlar arasında sıkışıp kalan, dış cephe estetiğinden yoksun beton bir kütle görünümüyle karşılaşmak insanı hüzünlendiriyor. Ecdadın mirasına duyulan saygı, bu yapının geçmişiyle bağını koparmadan yeniden hayat bulmasını gerektirirdi.

Akbaba Mehmed Efendi Camii – Vikipedi (E.T.: 19.7.2025)