ÇEŞMELER BİR BİR RESTORE EDİLİYOR
Yıl 2021. Aralık ayında 13. gezi güzergahım üzerinde gördüm Halil Çevkan Çeşmesini. Durumu içler acısıydı. Çeşme, Nişanca Mahallesi Molataşı Sokak ile Nişanca Hamamı Sokak köşesinde üç yüzü ile dikkatimizi çekmişti. Musluğu bulunmayan, çatısında otların bittiği, sahipsiz, yıpranmış, solmuş kitabesiyle onarılmayı bekliyordu. Çeşmenin ismini bulmakta zorlanmıştım. İlk etapta sokak ismi ile arama yapmış, bir sonuç alamamıştım. Ancak eski zamanlarda İstanbul’un en güzel fotoğrafları başlıklı facebook sayfasında çeşmenin 1970’li yıllara ait siyah beyaz fotoğrafını gördükten sonra isminin “Hasan Halil Çevkân Çeşmesi” olduğunu tespit etmiştim. “Halil Çevkân Çeşmesi” inşa tarihi bir kaynakta H. 999 başka bir kaynakta H. 1000 olarak tarihlendirilmiş. Kaynaktan okuyoruz: “Kesme taş malzeme ile üç yüzlü yapılan bu çeşmenin altı beyitlik kitabesi Şair Fedâyi İsmail Bey’e aittir. Çeşmenin her bir yüzü klasik üslupta sivri kemerli yapılmıştır. Bu kemerler yığma taş ayaklar üzerine oturmaktadır. Ayna taşlarının iki yanında birer adet su tası bulunmaktadır. Çeşmenin üzeri taş malzeme ile yapılmış eğimli bir çatıyla örtülmüştür.”
Yıl 2024. Yine Aralık ayı. Bölgeyi gezerken Halil Çevkan Çeşmesinin Fatih Belediye Başkanlığınca restore edildiğini, bölgede çevre düzenlemesi yapıldığını görmek bizleri ziyadesiyle memnun etti. Farkı fotoğraflardan bariz bir şekilde anlaşılıyor. Fatih Belediyesi 100’ün üzerinde çeşmeyi restore ederek su ile buluşturdu. Çok büyük bir hizmet. Restore edilen çeşmelerin mutlaka zaman zaman kontrol edilmesi, temizliği vb hususlara dikkat edilmeli. Maalesef yeni restore edilmiş, çeşmelerimiz üzerine sprey boya ile yazı yazan, bir güruh yapılan güzel çalışmaları gölgeleyebilmektedir. Tarihi eserlere sahip çıkma işini resmi kurumlara bırakmamalı, korunması noktasında başta bölge esnafı olmak ve mahalle sakinleri olmak üzere duyarlılık göstermeliyiz. Çeşme kenarlarına çöp, moloz bırakmamalıyız. Çeşmenin 4 satır, 3 sütundan oluşan kitabesini okumak eski ve yeni fotoğrafların tamamını görmek için Halil Çevkan Çeşmesi sayfasına bakabilirsiniz. Ayrıca, Çeşme ve Sebiller başlığında yüzlerce çeşme, sebil, sarnıç ve su terazisine ulaşabilirsiniz.
